6 quy tắc ngữ pháp tiếng Trung về động từ li hợp

Động từ li hợp là động từ có kết cấu và cách dùng rất đặc biệt. Đây là nội dung ngữ pháp tiếng Trung được sử dụng cực kỳ thông dụng trong giao tiếp hàng ngày. Bài học hôm nay, cùng SOFL nắm chắc cách dùng động từ li hợp nhé.

>>> Ngữ pháp tiếng Trung: Phân biệt 不 và 没 

Khái niệm động từ li hợp trong tiếng Trung

Động từ li hợp là động từ đã bao gồm kết cấu động tân. Vậy nên, nó không thể kết hợp trực tiếp với tân ngữ. 

Bảng động từ li hợp thường dùng trong tiếng Trung

STT	Tiếng Trung	Phiên âm	Tiếng Việt
1	见 面	jiàn miàn	gặp mặt
2	结 婚	jié hūn	kết hôn
3	离 婚	lí hūn	li hôn
4	放 假	fàng jià	nghỉ phép
5	鼓 掌	gǔ zhǎng	vỗ tay
6	谈 话	tán huà	nói chuyện
7	聊 天	liáo tiān	tán chuyện
8	操 心	cāo xīn	lo lắng
9	跑 步	pǎo bù	chạy bộ
10	道 歉	dào qiàn	xin lỗi
11	打 架	dǎjià	đánh nhau
12	发 火	fā huǒ	tức giận
13	考 试	kǎo shì	kiểm tra
14	上 班	shàng bān	đi làm
15	下 班	xià bān	tan làm
16	爬 山	pá shān	leo núi
17	跳 舞	tiào wǔ	khiêu vũ
18	毕 业	bì yè	tốt nghiệp
19	失 业	shī yè	thất nghiệp
20	住 院	zhù yuàn	nhập viện
21	散 步	sàn bù	dạo bộ
22	上 课	shàng kè	lên lớp
23	下 课	xià kè	tan học
24	游 泳	yóu yǒng	bơi lội
25	下 雨	xià	mưa
26	起 床	qǐ chuáng	thức dậy
27	睡 觉	shuì jiào	đi ngủ
28	帮 忙	bāng máng	giúp đỡ
29	发 烧	fā shāo	sốt
30	生 气	shēng qì	tức giận
31	生 病	shēng bìng	bị bệnh
32	洗 澡	xǐ zǎo	tắm giặt
33	请 假	qǐng jià	xin nghỉ phép
34	唱 歌	chàng gē	hát hò

Cách dùng động từ li hợp trong tiếng Trung

Quy tắc 1: Động từ li hợp (AB) không thể cộng trực tiếp với tân ngữ. Trước động từ li hợp cần dùng một giới từ hoặc cụm giới tân đặt trước. 

Cấu trúc 1: A + Tân ngữ + (trợ từ kết cấu 的) + B

Ví dụ: 

• 你 可 以 请 我 的 假 吗？(Nǐ kěyǐ qǐng wǒ de jiǎ ma): Bạn có thể xin nghỉ phép giúp tớ được không? 

Cấu trúc 2: Giới từ + Tân ngữ + Động từ li hợp AB

Ví dụ: 我 们 早 上 还 没 有 跟 他 见 面 (Wǒmen zǎoshang hái méiyǒu gēn tā jiànmiàn): Buổi sáng chúng tớ vẫn chưa gặp anh ấy. 

Quy tắc 2: Động từ li hợp kết hợp bổ ngữ thời lượng theo 2 cấu trúc sau:

Cấu trúc 1: Biểu thị động tác đang được tiến hành hoặc tiếp tục duy trì. Với các bổ ngữ thời lượng tiêu biểu như: 五 个 小 时 (Wǔ gè xiǎoshí): 5 giờ đồng hồ; 三 天 (Sān tiān): 3 ngày; 六 年 (Liù nián): 6 năm… 

A (了) + Bổ ngữ thời lượng + (trợ từ kết cấu 的) + B

Ví dụ:

• 我 睡 了 三 个 小 时 的 觉 (Wǒ shuìle sān gè xiǎoshí de jué): Tớ đã ngủ được 3 tiếng đồng hồ rồi. 

• 我 们 结 了 三 年 的 婚 (Wǒmen jiéle sān nián de hūn): Chúng tôi đã kết hôn được 3 năm. 

Cấu trúc 2: Biểu thị động tác đã hoàn thành trong khoảng thời gian nào đó không tiếp tục kéo dài. Khi đó, bổ ngữ thời lượng thường được đặt sau động từ li hợp

AB + Bổ ngữ thời lượng + 了

Ví dụ: 我 们 离 婚 三 年 了(Wǒmen líhūn sān niánle): Chúng tôi ly hôn 3 năm rồi. 

Quy tắc 3: Động từ li hợp không được trực tiếp kết hợp bổ ngữ trình độ 得 (Dé)

Ví dụ:

• 他 游 泳 得 很 好 (Tā yóuyǒng dé hěn hǎo): Anh ấy bơi rất giới

Cách dùng đúng là: 

- Động từ li hợp được lặp lại: 他 游 泳 游 得 很 好 (Tā yóuyǒng yóu dé hěn hǎo)

Quy tắc 4: Cách dùng động từ li hợp với trợ từ động thái 了, 着, 过. 

-Động từ mang 了: Biểu thị động tác đã hoàn thành khi đó 了 đặt ngay sau động từ li hợp

- Động từ đi kèm 着, 过: A + 着/ 过+ B

Quy tắc 5: Cách thức lặp lại của động từ li hợp

Cấu trúc: AAB

Ví dụ: 我喜欢 游 游 泳 (Wǒ xǐhuān yóu yóuyǒng): Tôi rất thích bơi lội 

Quy tắc 6: A + Đại từ nghi vấn/ bổ ngữ động lượng + B

Ví dụ:

• 你 看 现 在 是 五 点了, 还 爬  什 么 山! (Nǐ kàn xiànzài shì wǔ diǎnle, hái pá shénme shān!): Bạn xem bây giờ là 5 giờ rồi, cậu còn leo núi làm gì nữa

Trên đây là bài viết của SOFL tổng hợp kiến thức ngữ pháp tiếng Trung về cách dùng động từ li hợp. Hy vọng sau bài viết này bạn giúp bạn nắm chắc và giao tiếp tiếng Trung tốt hơn mỗi ngày.

>>> Bạn có biết học tiếng Trung ở đâu tốt Tp.HCM